2021’den bu yana Afganistan’da tam kontrol sağlayan Taliban, ülkedeki 14 milyon kadın ve kız çocuğuna uyguladığı baskıyla büyük tepki topluyor. Zor şartlar altında yaşam mücadelesi veren Afgan kadınlar, ağırlaşan cezalara karşı koymak zorunda kalıyor. Son olarak, yeni yasalar Taliban’ın Erdemi Yayma ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı tarafından denetlenecek. Bakanlık, ülkedeki hiçbir kadının bu yasalardan muaf olmayacağını açıkladı.
Kadın sesi, "potansiyel ahlâksızlık" kapsamında yer alacak
Yeni düzenlemelere göre, Afganistan’da kadınlar kamusal alanda konuşamayacak; kadın sesi “potansiyel ahlâksızlık” olarak değerlendirilecek. Yetişkin kadınlar, evlerinden ayrıldıklarında seslerini, yüzlerini ve vücutlarını gizlemek zorunda kalacak. Taliban yönetimine göre, kadınların ev içinde bile yüksek sesle şarkı söylemeleri veya kitap okumaları duyulmayacak şekilde olmalı. Ayrıca, kadınların kan veya evlilik bağı bulunmayan erkeklere doğrudan bakmaları da yasaklanacak.
İnsan haklarına aykırı hareket ediliyor
Öte yandan, taksi şoförleri yanlarında uygun bir erkek refakatçi olmadan bir kadını taşıdıkları takdirde cezalandırılacak. Bu kurallara uymayan kadınlar veya kız çocukları gözaltına alınabilecek ve Taliban yetkilileri tarafından belirlenen şekilde cezalandırılabilecek. Afganistan’daki bu uygulama, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 30. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle diğer ülkeler tarafından uygunsuz olarak değerlendiriliyor.
Afgan kadınlar, tüm bu yasaklara protestolarla karşılık verdi
Taliban, Afganistan’da ilk kez 1996’da yönetimi ele geçirmiş, 2001’de Amerika öncülüğündeki koalisyonun ülkeyi işgaliyle iktidarı kaybetmişti. Takip eden 20 yılda Afgan kadınlar, temel haklarına mücadele ederek kavuşmuştu. Bu mücadele, yeni rejimin silah zoruyla haklarını tekrar ellerinden almasına kadar devam edebildi. İkinci Taliban rejimi, 2021 Eylül ayında kız çocuklarına 6. sınıftan itibaren eğitim yasağı getirdi. Yanlarında erkek olmayan kadınların dışarı çıkmasına kısıtlamalar getirildi ve kadınlar birçok sektörden men edildi. Afgan kadınlar bu yasaklara protestolarla karşılık verdi, ancak en büyük tepki, Aralık 2022’de kadınların üniversiteye gitmesinin yasaklanmasına karşı ortaya çıktı.